อาหารสายยางที่ใช้ให้ผู้ป่วยที่ไม่สามารถกลืนอาหารเองได้อาหารทางสายยางสำหรับผู้ป่วยที่ไม่สามารถกลืนอาหารเองได้ (เช่น ผู้ป่วยอัมพาต ผู้ป่วยติดเตียง ผู้ป่วยหลังผ่าตัด หรือผู้ที่มีปัญหาทางระบบประสาท) มีอยู่ 2 ประเภทหลัก ๆ ขึ้นอยู่กับสภาพร่างกายและความต้องการเฉพาะของผู้ป่วยค่ะ
🥣 1. อาหารปั่นผสม (Blenderized Diet)
เป็นสูตรอาหารที่เตรียมจากวัตถุดิบธรรมชาติที่เราใช้รับประทานในชีวิตประจำวัน แต่จะถูกนำมาปั่นให้ละเอียดและกรองจนเป็นเนื้อเดียวกัน เพื่อให้สามารถไหลผ่านสายยางให้อาหารได้
ส่วนประกอบหลัก (สูตรมาตรฐาน)
อาหารปั่นผสมที่ดีจะต้องมีสารอาหารครบถ้วน 5 หมู่ โดยทั่วไปประกอบด้วย:
• แหล่งคาร์โบไฮเดรต: ข้าวสวย, ข้าวต้ม, ขนมปัง, หรือฟักทอง
• แหล่งโปรตีน: เนื้อสัตว์ไม่ติดมัน (เช่น อกไก่, เนื้อปลา), ไข่ไก่ (ทั้งฟอง หรือไข่ขาว)
• แหล่งไขมัน: น้ำมันพืชที่ให้กรดไขมันจำเป็น (เช่น น้ำมันรำข้าว, น้ำมันถั่วเหลือง, น้ำมันมะกอก)
• ผัก/ใยอาหาร: ผักต้มสุกที่ย่อยง่าย (เช่น แครอท, ตำลึง, ผักกาดขาว)
• อื่น ๆ: น้ำตาล, เกลือ (ปริมาณเล็กน้อยเพื่อรสชาติและแร่ธาตุ)
ข้อดีและข้อควรระวัง
ข้อดี ข้อควรระวัง
คุ้นเคยและราคาไม่แพง: ใช้วัตถุดิบที่หาได้ทั่วไป ความเสี่ยงในการอุดตัน: ต้องปั่นให้ละเอียดและกรองอย่างดี มิฉะนั้นจะอุดตันสายยาง
ปรับรสชาติ/ส่วนผสมได้ง่าย: สามารถปรับสูตรตามความต้องการหรือข้อจำกัดด้านสุขภาพเฉพาะของผู้ป่วย การปนเปื้อน: หากเตรียมไม่ถูกสุขลักษณะหรือเก็บไม่เหมาะสม อาจทำให้ท้องเสีย
มีใยอาหาร: ได้รับใยอาหารจากผักตามธรรมชาติ ความสม่ำเสมอของสารอาหาร: อาจไม่คงที่เท่าอาหารทางการแพทย์ที่สำเร็จรูป
🔬 2. อาหารทางการแพทย์สำเร็จรูป (Commercial Formula)
เป็นสูตรอาหารเหลวที่ผลิตจากโรงงานตามมาตรฐานทางโภชนาการ มีลักษณะเป็นผงชงกับน้ำ หรือเป็นของเหลวพร้อมใช้
ประเภทอาหารทางการแพทย์
อาหารทางการแพทย์มีความหลากหลายมาก และถูกออกแบบมาเพื่อความต้องการที่แตกต่างกันของผู้ป่วย:
• สูตรมาตรฐาน (Polymeric Formula): มีสารอาหารครบถ้วน (คาร์โบไฮเดรต โปรตีน ไขมัน) ในรูปที่ร่างกายย่อยและดูดซึมได้ง่าย เหมาะสำหรับผู้ป่วยส่วนใหญ่
• สูตรเฉพาะโรค (Specific Disease Formula):
• สำหรับผู้ป่วยเบาหวาน: มีปริมาณคาร์โบไฮเดรตต่ำ หรือใช้คาร์โบไฮเดรตที่มีดัชนีน้ำตาลต่ำ
• สำหรับผู้ป่วยโรคไต: มีปริมาณโปรตีนและฟอสฟอรัสต่ำกว่าสูตรทั่วไป
• สำหรับผู้ป่วยมะเร็ง/ภาวะทุพโภชนาการ: สูตรที่มีโปรตีนและพลังงานสูง (High Protein, High Calorie)
• สูตรที่มีใยอาหารสูง (Fiber-Enriched): ช่วยลดปัญหาท้องผูก
ข้อดีและข้อควรระวัง
ข้อดี ข้อควรระวัง
สารอาหารแม่นยำและครบถ้วน: มีความสมดุลตามหลักโภชนาการ ราคาสูง: มีค่าใช้จ่ายสูงกว่าอาหารปั่นผสม
สะดวกและปลอดภัย: เตรียมง่าย ลดความเสี่ยงในการปนเปื้อนและอุดตันสายยาง รสชาติ: หากผู้ป่วยสามารถรับรสได้ อาจไม่ถูกปาก
ย่อยง่ายมาก: เหมาะสำหรับผู้ป่วยที่มีปัญหาการย่อยและดูดซึมอาหาร จำกัดการปรับสูตร: ไม่สามารถปรับเปลี่ยนส่วนผสมได้ตามใจชอบ
คำแนะนำสำคัญ: การเลือกใช้สูตรอาหารทางสายยาง ไม่ว่าจะเป็นสูตรปั่นผสม หรือสูตรทางการแพทย์สำเร็จรูป ควรปรึกษาแพทย์และนักกำหนดอาหาร เพื่อให้แน่ใจว่าผู้ป่วยได้รับปริมาณพลังงานและสารอาหารที่เหมาะสมกับสภาวะโรคและร่างกายของแต่ละบุคคลอย่างแท้จริงค่ะ
หัวข้อ: อาหารสายยางที่ใช้ให้ผู้ป่วยที่ไม่สามารถกลืนอาหารเองได้ (อ่าน 5 ครั้ง)